welzijn & zorg

Zorgen voor morgen?

De toekomst van de zorg
26.03.2018
Foto's
Stephan Vanfleteren

Als het gaat over de toekomst van de zorg, moeten we niet enkel denken aan technologie, maar ook aan duurzame waarden, patiëntencontact en zorgsystemen. Weten we wat zorgvragers denken over de zorg? Hoe organiseer je een ziekenhuis op een efficiënte, maar tegelijk menselijke manier? Op welke manier verbeteren we het contact tussen arts en patiënt? En welke rol speelt architectuur in de zorg? 

Een alleswetende arts en een onwetende patiënt: dat beeld klopt niet meer. Patiënte Inge getuigt over hoe haar chronische darmontsteking behandeld werd. Ze kreeg medicatie voorgeschreven, maar besliste daarna zelf ‘wat goed of slecht voor haar was’. Zo belandde ze op een bepaald moment in een diep dal. Dat leidde tot een goed gesprek met de arts, waarin zij ook haar visie en beleving van de ziekte kon delen. Vandaag bepaalt de dokter haar behandeling op basis van zijn professionele kennis, maar wordt er ook rekening gehouden met haar voorkeuren en wensen. Mensenkennis en patiënteducatie zijn van cruciaal belang. Sinds de dokter het belang van de behandeling uitlegde, komt Inge haar afspraken trouw na. “De zorg van morgen moet de maatschappij zo gezond mogelijk maken en houden”, vindt Marc Noppen (CEO van UZ Brussel). Dat kan volgens hem enkel als er  op vlak van cultuur, organisatie en beleid heel wat verandert.

Een ziekenhuis is vaak ontzettend klinisch en kil. De verschillende afdelingen zijn meestal erg verticaal georganiseerd, los van elkaar, terwijl een patiënt meestal horizontaal met verschillende afdelingen in contact komt. En we focussen te weinig op preventie, waarschijnlijk mede doordat subsidies worden bepaald op basis van het aantal behandelde zieken. Noppen ziet in de toekomst van de zorg – uiteraard – een belangrijke rol weggelegd voor technologie, maar ook de invloed van architectuur op welzijn is niet te onderschatten. Inrichting en architectuur hebben volgens architect Stéphane Vermeulen een fundamentele impact: gebruikte materialen, kleur van de kamers, het uitzicht, de lichtinval … Hij pleit ervoor om bij de ontwikkeling van zorginfrastructuur niet enkel te overleggen met directies, maar ook met personeel én met de patiënten. Die laatsten zitten zelden mee aan tafel, terwijl het toch over hun gezondheid gaat. 

Tot slot: geen zorg zonder opleiding. Wie wil werken aan de toekomst van de zorg, moet ook werken aan de zorgopleidingen. Zorgambassadeur Lon Holtzer is blij dat er al meer aandacht gaat naar soft skills en het contact met de patiënt. Ze pleit zelfs voor een gemeenschappelijk eerste jaar voor alle zorgprofessionals dat ook daarop focust, en op het nut van multidisciplinaire samenwerking. Hoe dan ook: de zorg van morgen is geen zorg voor morgen. Als we de zorg in de toekomst duurzaam vorm willen geven, moeten we daar vandaag mee beginnen.