Nooit eerder zoveel personen onder elektronisch toezicht
Het aantal personen dat in Vlaanderen een enkelband krijgt, steeg het afgelopen jaar tot bijna 4000. Nooit eerder waren dat er zoveel. Dat is een stijging van 4,2% ten opzichte van het voorgaande jaar. In 2017 werden nog eens 785 aansluitingen meer uitgevoerd dan in 2016. Dit betekende een stijging van het aantal aansluitingen met 26%.
De stijging doet zich het meest voor bij de korte straffen, wat zorgt voor een grotere turnover van dossiers waardoor meer enkelbanden aangesloten worden. Bovendien evolueerde het Vlaams Centrum Elektronisch Toezicht naar een dagcijfer van ongeveer 1000 personen met enkelband die worden opgevolgd. Daarnaast werd er naar gestreefd om zoveel mogelijk enkelbanden zelf af te sluiten bij de veroordeelde thuis (en hem hiervoor niet naar de gevangenis te laten verplaatsen) zodat het materiaal veel sneller terug in het onderhoud en in de stock belandt bij het Vlaams Centrum Elektronisch Toezicht. Ook het personeelskader van het VCET is quasi volledig ingevuld.
Aantal dagen onder elektronisch toezicht
Het gemiddeld aantal dagen dat iemand een enkelband draagt was 90 dagen (bij de dossiers die in 2018 werden afgesloten). Uiteraard zijn er verschillen in duurtijd bij de verschillende categorieën van elektronisch toezicht. Een elektronisch toezicht in het kader van een voorlopige hechtenis duurt gemiddeld 76 dagen. Een elektronisch toezicht bij een gevangenisstraf van maximaal 3 jaar duurt gemiddeld 75 dagen. Krijg je een enkelband opgelegd bij een straf van meer dan drie jaar (waarbij eerst een deel van de gevangenisstraf wordt uitgezeten in de gevangenis, en nadien nog een deel wordt uitgezeten met een enkelband) dan duurt het elektronisch toezicht gemiddeld 315 dagen. Een elektronisch toezicht als autonome straf duurt gemiddeld 172 dagen.
Slaagpercentage elektronisch toezicht
Van alle afgesloten dossiers in 2018, werd 70% succesvol afgesloten, 10% werd herroepen (met andere woorden: de straf met een enkelband wordt niet succesvol afgerond). 20% van de mandaten werd stopgezet vóór of tijdens de activatie. Dit kan gaan over stopzetting van het mandaat door de opdrachtgever nog vóór de enkelband werd aangesloten, bijvoorbeeld door veranderingen in de procedure of beroepsprocedures. Ook blijkt soms dat er bij de aansluiting of tijdens de uitvoering problemen zijn. Zo gebeurt het dat men niet thuis is wanneer de enkelband moet aangesloten worden, of zijn er te zware medische problemen waardoor een elektronisch toezicht niet mogelijk is.
Er zijn ook enkele justitiabelen met een enkelband overleden (<1% ).
Geslacht en leeftijdsverdeling
Van de personen die een enkelband dragen, is ongeveer 1 op de 10 een vrouw. 60% is tussen 25 en 44 jaar oud.
Wie legt een straf met een enkelband op?
Er zijn twee groepen opdrachtgevers die een straf met enkelband kunnen opleggen. Enerzijds kan de rechterlijke macht een straf met enkelband opleggen. Het gaat hierom de onderzoeksrechter, de rechter ten gronde of de rechters in de strafuitvoeringsrechtbank. Anderzijds kunnen de gevangenisdirecties beslissen om gevangenisstraffen uit te voeren aan de hand van een elektronisch toezicht. Zij staan in voor het grootste aandeel van straffen met enkelband (77%).