welzijn & zorg

'Integratie hoeft niks speciaal te zijn'

Samenhuizen verenigt diverse bewoners in een inclusief project
25.03.2019
Foto's
Jan Van Bostraeten

Het project Samenhuizen in hartje Brussel is een gemeenschappelijk woon- en zorgproject waar 17 jongeren, senioren, volwassenen met een verstandelijke beperking, geheugenstoornis of psychiatrische problematiek samenwonen. Het is een woonomgeving op maat van maatschappelijk heel kwetsbare mensen. 

Samenhuizen is het resultaat van een krachtige samenwerking tussen de parochie, het sociaal verhuurkantoor, begeleidingsdiensten voor personen met een handicap en/of psychiatrische problematiek en (aanvullende) thuiszorgdiensten. De kern van het project is het gemeenschappelijke, het samenwonen. Omdat veel mensen het alleen niet redden. Omdat er een grote nood is aan huisvesting en begeleiding voor personen met soms specifieke noden. Omdat mensen soms gewoon ergens willen kunnen wonen, zonder zich altijd patiënt te moeten voelen. 
Van de bewoners wordt verwacht dat zij er zin in hebben om samen te wonen met anderen en iets voor elkaar willen betekenen. Om te kunnen deelnemen moeten de ouderen zichzelf voldoende kunnen beredderen. De bewoners met het syndroom van Korsakov moeten kunnen terugvallen op hun netwerk of begeleidingsdienst. De bewoners met een beperking moeten, mits passende ondersteuning (24/24), zelfstandig kunnen wonen.
Respect en gastvrijheid
In een leefgemeenschap wordt van iedereen verwacht om begrip op te brengen voor de mogelijkheden en beperkingen van zijn medebewoners, mee zorg te dragen voor elkaar (niet voor persoonlijke verzorging), ieder volgens eigen mogelijkheden en beperkingen. Het veronderstelt dat elke bewoner respect opbrengt voor elkaar en kan omgaan met diversiteit, ervoor zorgt dat iedereen zich thuis kan voelen in een warme omgeving, wil deelnemen aan gemeenschappelijke activiteiten en zich daar actief voor inzet.
Samenhuizen is gebaseerd op gastvrijheid, waarbij iedereen openstaat voor bezoekers en voor samenwerking met partners van buiten het project. In de gemeenschappelijke ruimte zijn er activiteiten of vergaderingen van bewoners, organisaties en mensen uit de buurt. Dat kan gaan van samen een koffie drinken of eten tot een filmavond, infomomenten, informeel overleg of spelletjes.
Veel drukte, veel knuffels
Pia woonde als zeventiger nog zelfstandig tegenover de Begijnhofkerk in Brussel. Daar steunt ze nog steeds de werking voor vluchtelingen en mensen zonder papieren, maar de steile trap naar de derde verdieping waar ze woonde werd een beetje moeilijk. Ze was heel blij dat ze de kans kreeg om in Samenhuizen te komen wonen. “Het was helemaal nieuw voor mij om samen te wonen met mensen met een beperking. In het begin was het wat wennen, maar het bevalt me zeer. Ik heb hier geen vaste taak, ik woon hier gewoon als oudere. Het is fijn, en ik vind het nog steeds een uitdaging. Afhankelijk van hoe moe ik ben, doe ik mee aan activiteiten. Soms is het me wat druk en gaat het hier heftig aan toe. Maar evengoed is hier veel warmte, knuffels en omhelzingen. Daar moest ik ook even aan wennen, maar ik vind het heel boeiend. Het houdt me wakker.”

Een nieuw leven
Martine is een zestiger met geheugenverlies. Door een drankprobleem kreeg ze het syndroom van Korsakov. Daarom werd ze voor anderhalf jaar opgenomen in de psychiatrische kliniek van Bierbeek. “Ik werd er goed geholpen”, zegt Martine. “Ik leerde er opnieuw naar de winkel gaan of de bus nemen. Maar de structuur en de controle in een kliniek zijn heel strak. Hier in Samenhuizen heb ik meer vrijheid, en eigenlijk is mijn leven hier opnieuw begonnen.” Ze kan door het geheugenverlies niet meer alleen wonen. “Voor mijn familie is het belangrijk om te weten dat hier altijd begeleiding is. Als er overdag iets is, kan ik altijd bij iemand terecht. En ’s avonds komt er ook nog eens iemand kijken of alles in orde is. Vier dagen per week werk ik als vrijwilliger in een klein industrieel atelier in een instelling voor mensen met een beperking. Na alle problemen die ik heb gehad, kreeg ik na verloop van tijd toch weer het vertrouwen om mijn kleinkinderen van school te mogen afhalen. Dat betekent veel voor mij. Het is belangrijk voor mij om me nog nuttig te voelen.” 
Geen hulpverleners, gewoon buren

Thomas en Linde zijn een jong koppel dat vanuit West-Vlaanderen in Brussel komen wonen is. “Dat je hier met heel verschillende mensen samenwoont spreekt me erg aan”, zegt Thomas. “In het normale leven zou ik niet meteen contact hebben met mensen uit de psychiatrie.” “Het goed nabuurschap staat hier centraal”, vult Linde aan. “Het is niet de bedoeling dat wij mensen gaan helpen omdat ze een beperking hebben. Je maakt gewoon deel uit van elkaars leven. Integratie moet niks speciaal zijn.” “Wij zijn geen hulpverleners, maar gewoon buren”, aldus Thomas. “Ik vind het erg fijn dat wij iets kunnen bijdragen, zonder veel speciaals doen. De relaties zijn niet altijd vanzelfsprekend, en het is ook niet altijd rozengeur en maneschijn, maar het is wel heel verrijkend.”