welzijn & zorg

Druk op de eerste lijn

Eerste lijn als jaarthema voor vijfjarig bestaan van SAM vzw

SAM vzw (steunpunt Mens en Samenleving) houdt al vijf jaar de vinger aan de pols: van maatschappelijk kwetsbare mensen en van de sociale professionals die hen ondersteunen. Voor hun vijfjarig bestaan in 2023 kiezen ze ‘de eerste lijn’ als jaarthema: een domein waarin veel beweegt dat rechtstreekse gevolgen heeft voor het sociaal werk en voor de mensen in een kwetsbare positie. De publicatie 'Druk op de eerste lijn' is een eerste initiatief binnen dat thema.

De 'eerste lijn' is volop in beweging. En dat heeft gevolgen voor de dagelijkse praktijk. Met ‘eerste lijn’ wordt de hulp- en dienstverlening waar de burger zelf en zonder verwijzing terechtkan bedoeld. Eerstelijnshulp is dus rechtstreeks toegankelijk.

De voorbije jaren vertaalde de Vlaamse overheid de visie van vermaatschappelijking van de zorg in tal van 'geïntegreerde concepten'. In die mate dat professionals vaak het bos niet meer door de bomen zien: wat is de doelstelling van elk concept, welke partners werken mee, wat is het werkingsgebied? En wat zijn de gevolgen van de recente ontwikkelingen en fusies in de Vlaamse beleidsdomeinen?

SAM maakte daarom een overzicht van alle ontwikkelingen in de verschillende beleidsdomeinen. De focus ligt vooral op de geïntegreerde concepten.

Met de visuele voorstelling krijg je snel een totaalbeeld.
De uitgebreide tekst geeft je de details en verbanden.


Werkveld overbevraagd

Deze geïntegreerde concepten moeten bijdragen tot een meer nabije, generalistische, breed toegankelijke en gebruikersgerichte eerste lijn. Sam vzw stelt vast dat hun doelstellingen en principes meestal gelijklopend zijn, maar dat elk concept een specifieke invalshoek, werkwijze of focus heeft.

De veelheid aan initiatieven maakt dat het werkveld overbevraagd raakt en dat het erg druk wordt op de eerste lijn. Er is weinig samenhang en afstemming tussen al deze initiatieven en de beleidskaders zijn niet altijd voldoende uitgetekend.

Over welke ‘geïntegreerde concepten’ gaat het?
- 1 Gezin 1 Plan
- de bovenlokale netwerken dak- en thuisloosheid
- de STEK-praktijken
- de Eerstelijnszones en Zorgraden
- de Family Justice Centers en de ketenaanpak IFG
- het Geïntegreerd Breed Onthaal
- de Huizen van het Kind
- de lokale gezinscoaches ingebed in een (boven)lokaal netwerk
- de Lokale integrale veiligheidscellen (LIVC)
- de Netwerken Geestelijke Gezondheidszorg
- de OverKop-huizen
- het Sociaal Huis
- Vroeg & Nabij
- Zorgzame Buurten / buurtgerichte zorg

www.samvzw.be