gezondheid

Sport en zorg scoren samen

De sleutel tot succesvolle re-integratie van kansengroepen?
22.08.2016
Foto's
Jan Locus

Sport zet aan tot individuele verandering. Het is niet alleen inspannend en ontspannend. Je bouwt er ook zelfvertrouwen en extra competenties mee op. De Sleutel zocht als hulpverleningscentrum voor mensen met een verslavingsproblematiek uit hoe het sportaanbod in de zorg professioneler kan worden. En hoe je het reguliere sportaanbod meer bereikbaar maakt voor kansengroepen.

Naar aanleiding van hun tweejarige sportproject organiseerde De Sleutel een studiedag om hun bevindingen te delen met andere organisaties uit de zorg- en sportsector. Thomas Sintobin, sportmedewerker van De Sleutel, vroeg de aanwezigen hoeveel ze zelf dagelijks bewegen. “Iedereen lijkt zich bewust van het belang van beweging voor een gezonde levensstijl. Toch blijkt het niet voor iedereen even evident om het ook zelf toe te passen. Kansengroepen ervaren nog meer drempels”, weet hij.

Robrecht Keymeulen is psychotherapeut in De Sleutel en benadrukt de rol die sport kan spelen in een drugvrij leven. Maar wat houdt een drugvrij leven in voor iemand van wie het hele sociale leven, de dagindeling, de energie in functie stond van het gebruik? “Plots valt de verslaving weg, en ook alle activiteiten die ermee samenhingen”, zegt Keymeulen. “Het is voor onze doelgroep een grote uitdaging om dat nieuwe leven zinvol in te vullen. Wij willen onze bewoners stimuleren om sport een plaats te geven in die nieuwe invulling.”

Mentaal gezonder, minder stress

Het sportproject startte twee jaar geleden, met verschillende doelstellingen. De sport die al aangeboden werd, moest professionaliseren. Sportactiviteiten moesten verankerd raken in de werking, zodat ze ook na het project konden doorgaan. De toegang tot het reguliere sportaanbod probeerde De Sleutel te vergemakkelijken. De organisatie onderging een hele verandering. “Sport was vroeger ‘iets dat erbij kwam’. Nu zien we het als een onmisbaar onderdeel van onze hulpverlening”, zegt Keymeulen.

 

“De positieve effecten van sport gaan verder dan de invloed op de fysieke gezondheid”, vertelt Sintobin. “Sporten maakt je ook mentaal gezonder en vermindert de stress. Het sportaanbod is eerder recreatief dan competitief, omdat we de sociale contacten zo belangrijk vinden. Plezier maken is belangrijker dan prestaties leveren. We zetten wel geschoolde lesgevers in, dat helpt blessures bij onze sporters te vermijden.” Keymeulen legt uit dat dit alles gegroeid is uit de probleemanalyse die ze bij de start maakten. “We hadden geen goede infrastructuur, geen uitrusting, geen professionele lesgevers. Daarom hebben we een stuurgroep samengesteld met de nodige knowhow en ervaring, met partners bij wie we onze ideeën konden toetsen. Zo leerden we dat een eigen sportclub oprichten een goed idee was om aan te sluiten bij de reguliere sportwereld, om te zorgen dat sport verankerd raakt in de werking. Bovendien is het ook handig om een sporthal te kunnen huren.”

Sintobin heeft nog een goede tip voor andere organisaties die zorg en sport willen combineren: “Geef beide sectoren een gelijkwaardige plaats in je project, want ze kunnen elkaar echt versterken.”

Meer dan één piste

Een andere manier om sport in de werking van een zorgorganisatie binnen te brengen, is een samenwerking met de buurtsportwerking aangaan. “De doelstellingen van buurtsport sluiten goed aan bij onze doelstellingen”, vertelt Keymeulen. “Ze richten zich op kansengroepen, zoeken aansluiting bij het gewone leven in de maatschappij. Het is laagdrempelig, lokaal ingebed en aangesloten op ondersteuningsinitiatieven. Zij hebben ook ervaring met de accommodatie, uitrusting en lesgevers.” Zijn tip? “Ga eens op zoek in je omgeving. Er zijn ongetwijfeld veel organisaties waarmee je kan samenwerken.” Door die samenwerkingen is De Sleutel veel minder een categoriële instelling voor verslavingszorg en raakt ze steeds beter geïntegreerd in de samenleving. Sintobin kan het andere organisaties in sport en in de zorg alleen maar aanraden: “Kom los van wat je kent. Je kan alleen maar leren van de ander.”

“Van lopen raak ik in trance, meer dan van drugs.”

Marc (schuilnaam) is een dertiger die sinds kort in De Sleutel verblijft. Hij vertelt hoe hij er terechtkwam. “Toen ik twintig was, leefde ik echt als een voorbeeld. Ik werkte hard, voetbalde veel, rookte of dronk niet, nam geen drugs. In het uitgaansleven kwam ik dan eerst in aanraking met xtc, later met cocaïne. Toen al probeerde ik door sport mijn gebruik af te bouwen. Omdat ik er alleen voorstond, lukte dat niet. Ik raakte alles kwijt: mijn gezin, mijn job, mijn huis.”

Nu verblijft hij al zes maand in De Sleutel. Vanaf het begin nam hij deel aan de sportinitiaties. “De eerste weken liep ik elke dag een paar kilometer in het bos achter het centrum. Ik merkte dat ik van lopen ook echt in trance raakte. Dat voelt beter dan drugs én je krijgt er achteraf geen terugval van. Je wordt alleen beter en beter, da’s zalig.”


Een paar bewoners wilden graag een doel om samen naartoe te werken. Dat doel werd de Ten Miles in Antwerpen uitlopen. “We trainen nu om die afstand in één keer uit te lopen. Het is niet onze bedoeling als eerste te finishen. We komen van ver. Deelnemen is al een prestatie op zich. Stilaan gaan we er fysiek op vooruit, maar zeker ook mentaal én sociaal. Een goede teamgeest is belangrijk.” Marc is
afkomstig uit Mechelen, maar om zijn oude netwerk te vermijden, zal hij na de afkickperiode in de buurt van Gent blijven wonen. “Ik ben nu ook al aangesloten bij de atletiekclub in Gent. Dat kan vanuit De Sleutel, hoewel de club er volledig los van staat. Na mijn opname kan ik dus gewoon verder sporten.”

 

De rol van sport in de zorg? Op www.desleutel.be  lees je er meer over.