kinderen & jongeren

Geld laten rollen met verstand

‘School is out’ biedt financiële educatie voor jongeren
29.05.2017
Foto's
Bob Van Mol

Veel jongeren hebben geen realistisch beeld van dagelijkse kosten en uitgaven. Het project ‘School is out’ wil daar verandering in brengen. In samenwerking met scholen en ouders.

Een groep jongeren komt het lokaal binnen en gaat in een kring zitten. Ze zijn allemaal rond de achttien en zullen binnenkort de schoolbanken verlaten. Vandaag zitten ze samen met een professionele vormingswerker. Zijn ze genoeg voorbereid om ook op financieel vlak de sprong naar het volwassen leven te maken?

De staatskolonie

Het antwoord is ontnuchterend. Youri Nuytinck, coördinator BudgetInZicht Oost- Vlaanderen: “Veel jongeren hebben weinig zicht op wat hen allemaal te wachten staat. Vaak beschikken ze wel over een eigen budget door weekend- en vakantiewerk, maar dat gaat volledig op aan ontspanning. Ze hebben absoluut geen realistisch beeld van hun inkomsten en uitgaven. Hun loon schatten ze vaak zeer royaal in, terwijl ze hun vaste kosten minimaliseren of er gewoon geen weet van hebben. Als we hen het totale plaatje tonen, schrikken ze vaak.”

Leven met een leefloon

Giovanni is 20 en studeert sociaal werk aan de Arteveldehogeschool in Gent. Ook hij woonde al een sessie van ‘School is out’ bij. Niet als ‘laatstejaars’, maar wel als getuige. Als tiener verbleef Giovanni vier jaar in een instelling. Aan het einde van die periode ging hij alleen wonen. Vandaag staat hij op eigen benen en moet hij met een leefloon van 867,4 euro rondkomen. Giovanni illustreert wat dat betekent. “Van het OCMW mag ik maximaal 400 euro aan huur besteden. Ik sta al vier jaar op drie wachtlijsten voor een sociale woning, maar voorlopig moet ik terecht op de private huurmarkt. Voor 400 euro bieden ze je daar vaak een heel slechte woning aan. Zo kwam ook ik eerst bij een huisjesmelker terecht. Het huis zat vol schimmel. Na een lange zoektocht heb ik een goede plek gevonden, met een huisbazin die wel de regels volgt.” 

“De belangrijkste schakel in schuldpreventie blijft de thuisomgeving: daar begint alles.”

“867,4 euro leefloon lijkt voor veel jongeren een groot bedrag”, knikt Giovanni. “Maar na aftrek van al mijn vaste kosten kom ik elke maand 300 euro te kort. Het is goed om jongeren daarvan bewust te maken.”

Broodje halen

Als student weet hij maar al te goed hoe het gaat. “Voor je het beseft heb je je kar in de supermarkt voor 60 of 80 euro volgeladen. Je gaat ’s middags snel een broodje halen. Je wordt verleid door mooie kledij of door hippe multimedia. Maar heb je die spullen echt nodig? Die vraag moet je stellen om rond te komen met je budget.” Vroeger werden Giovanni’s rekeningen nauwlettend beheerd. Elke week kreeg hij zelf een bedrag in handen. Dan trok hij met het rekenmachientje richting supermarkt. Later ontving hij een budget per maand. “Dankzij die strikte opvolging leerde ik met mijn geld omgaan. We kregen ook het goede voorbeeld in de instelling. Ik ging regelmatig inkopen doen met de kokkin. Ze beheerde haar portefeuille heel nauwgezet en legde me ook uit wat ze deed. Zo vertelde ze dat je moest kijken naar ‘de prijs per kilo’ en dat je niet per se merkproducten moest kopen.” 

(Geen) ouderlijke raad

In zijn gesprek met de deelnemers van ‘School is out’ merkte Giovanni dat weinig jongeren thuis budgetbeheer leren. “Ik vind het heel belangrijk dat je met je kinderen over geld praat en als ouder het goede voorbeeld geeft. Anders zit je kind – maar ook jij – later met de gevolgen. Ik zie collegastudenten die op kot zitten roekeloos omspringen met hun geld. Dat is het resultaat van wat je thuis wel of niet hebt geleerd.” Youri knikt. Het project ‘School is out’ werd samen met scholen opgezet. Maar de belangrijkste schakel in schuldpreventie is en blijft de thuisomgeving. Daar begint eigenlijk alles. “Speciaal daarvoor ontwikkelden we de brochure ‘Budget in handen van je kind’. Je kunt kinderen op zowat elke leeftijd op de toekomst voorbereiden en hen via kleine ingrepen leren om zelf te budgetteren. Bijvoorbeeld door afspraken rond zakgeld te maken of hen – als ze werken maar nog thuis wonen – te laten bijdragen met een stukje van hun inkomen.”

Iedereen mee in het bad 

BIZ Oost-Vlaanderen wil het belang van die financiële opvoeding in de toekomst nog meer benadrukken door ouders aan te spreken via verenigingen en ouderavonden. Intussen wordt er verder gezocht naar nieuwe methodieken om jongeren – van zes tot achttien jaar – via de school financieel geletterd te maken. Youri: “Met ‘School is out’ richten we ons vooral op laatstejaars. Paystation is een onlinemediatool waarbij jongeren het budget van een fictief personage moeten beheren. Binnenkort wordt in Gent ook vier maanden een inleefhuis – Wakostda?! – ingericht. Het is een levensparcours dat jongeren kunnen afleggen en waar ze leren budgetteren. We beschikken ook over instrumenten voor de kleinsten. Zo richt het bordspel Geldweg zich op kinderen van het lager onderwijs.”

“Eigenlijk zou elke jongere een vorm van financiële educatie moeten krijgen voor hij zijn vleugels uitslaat”, besluit Youri. Maar dat is vandaag financieel niet haalbaar. “Momenteel bereiken we met onze projecten tweeduizend jongeren per jaar. Dat is een fractie van het aantal in onze regio. Het zou mooi zijn mochten we dat aantal kunnen vergroten, om geldproblemen bij hen te voorkomen.”

 

www.bizoostvlaanderen.be