Eigen schuld, dikke bult?

Het Vlaams Centrum Schuldenlast bereikt jaarlijks zo’n 60.000 gezinnen met schuldoverlast. Slechts het topje van de ijsberg als je weet dat meer dan 370.000 mensen in ons land vorig jaar achterstallen hadden bij het betalen van hun consumentenkrediet of hypothecaire lening. Dat cijfer houdt zelfs geen rekening met wie het moeilijk heeft om de huur of energie- en telecomrekeningen te betalen. OCMW’s, CAW’s en middenveldorganisaties staan voor hen klaar, ondersteund door het Vlaams Centrum Schuldenlast (VCS). Het VCS coördineert ook elf regionale samenwerkingsverbanden onder de naam BudgetInZicht, die hen meer slagkracht geven in de preventie van schuldenlast.

Zo is er het project School is out van BudgetInZicht West-Vlaanderen, dat jongeren met geld leert omgaan. Sommige jongeren hebben wel zakgeld of een klein inkomen uit een studentenjob, maar bij de meesten gaat dat budget volledig op aan ontspanning. Ze hebben geen realistisch beeld van de kosten en uitgaven die hen staan te wachten. Giovanni is 20 jaar, moet rondkomen met een klein inkomen en getuigt in scholen voor het project: “Voor je het weet heb je in de supermarkt je kar volgeladen met spullen waarvan je je niet afvraagt of je ze wel nodig hebt. Terwijl je dat net wel moet doen om rond te komen met je budget.” Nochtans kun je met kleine ingrepen jongeren al vroeg leren budgetteren, door bijvoorbeeld af spraken te maken over zakgeld. Als ze al werken en nog thuis wonen, kunnen ze ook een stukje van hun inkomen afstaan om bij te dragen aan het huishoudbudget. Ikzelf kreeg als tiener een ‘kledingbudget’. Al snel leerde ik dat een paar T-shirts extra in de zomer – die niet echt noodzakelijk waren – het in de winter moeilijker maakten om een nieuwe jas of een paar warme laarzen te kopen. Ontelbare keren vloekte ik op het strikte budget, maar het leerde me zeker en vast op een bewuste manier met geld omgaan.

“Een paar T-shirts extra in de zomer maakten het in de winter moeilijker om een nieuwe jas of een paar warme laarzen te kopen.”

Bewustmaking op jonge leeftijd is de ideale weg. Maar als dat niet lukt en er toch problemen ontstaan, dan kun je rekenen op de hulpverlening. De budgetcoaches van BudgetInZicht Kempen, bijvoorbeeld. Etienne is een van hen en volgens hem is budgetbeheer geen boekhoudkundig, maar een creatief proces. “Elke cliënt, maar ook elk probleem is anders. Daarom leer je je cliënt creatief en probleemoplossend denken.” Maar geld blijft taboe en de drempel om hulp te vragen bij schulden blijft hoog. Daarom is het belangrijk dat zoveel mogelijk mensen schuldproblemen bij anderen kunnen herkennen en hen op weg naar hulp zetten. Hoe het Vlaams Centrum Schuldenlast, de CAW’s, de OCMW’s en andere organisaties dat aanpakken, lees je in ons dossier over schulden.

Liesbeth Van Braeckel,

Hoofdredacteur Weliswaar