welzijn & zorg

Cocreatie helpt de zorg vooruit

Technologiestudenten werken aan maatschappelijke verandering
23.10.2017
Foto's
Bob Van Mol

Op 21 oktober werd de Cera Award uitgereikt. Daarvoor slaan studenten de handen in elkaar met mensen uit de sector, vertelt coördinator Kristien Rombouts. “We geloven in duurzame samenwerking. Wie aan zijn bureau blijft zitten, komt nooit te weten wat iemand met dementie nodig heeft.”

 

Misschien heb je al gehoord van ‘Fietsen doorheen je verleden’, een innovatief project dat ontstond in het Woonzorgcentrum Witte Meren in Mol. Directeur Jan Smolders vond het zeer belangrijk dat de bewoners de kans kregen om in conditie te blijven. Maar op je hometrainer naar een witte muur staren, is ook maar niks. Dus besloot hij beelden van Mol te projecteren. Al kon ook dat nog beter. Dus maakte hij, samen met een groep studenten, een applicatie waarbij bewoners beelden van hun eigen buurt kunnen zien, op basis van Google Streetview.

Of wat dacht je van Viamigo, de smartphone- app voor mensen met een mentale beperking die toch zelfstandig op pad willen gaan. Op YouTube staat een filmpje met Siemon, een jongen die elke dag zelf de bus neemt naar het dagcentrum. Dankzij de app kan zijn begeleider het pad van Siemon live volgen. Als de jongeman even afwijkt – om lekkere frietjes te gaan kopen, bijvoorbeeld – dan volgt er meteen een bericht en ziet de begeleider onmiddellijk waar hij blijft. Maar ook wanneer er bijvoorbeeld een omleiding is, kan snel een oplossing worden gezocht. Bovendien zijn er voor de gebruiker enkele handige functies om hulp te zoeken als dat nodig is.

Beide projecten hebben één ding gemeen: ze ontstonden uit de Cera Award. “Ons programma loopt intussen al 17 jaar en heeft inderdaad heel wat mooie innovaties opgeleverd”, vertelt coördinator Kristien Rombouts. “Twee keer per jaar doen we een oproep naar mensen uit de sector: heb je vernieuwende ideeën om het leven van mensen in nood te verbeteren of om je organisatie te versterken? Met die ideeën trekken we dan naar studenten: wie wil ermee aan de slag voor een eindwerk of een masterproef?” Daarbij zijn twee zaken cruciaal, zegt Rombouts. “Ten eerste werken we altijd vraaggedreven. Het gaat om ideeën of noden die geformuleerd zijn door mensen uit de sector zelf. Want een groot probleem zijn de innovaties die op de markt worden gebracht, maar weinig zinvol zijn.”

Een tweede belangrijk aspect is cocreatie. “Het is niet de bedoeling dat studenten zich aan hun bureautje inbeelden hoe het moet zijn om in een rolstoel te zitten, of om te leven met dementie. Ze gaan meteen in interactie met de doelgroep. En we streven ook naar duurzame samenwerking.”

Niet bang voor dementie

Een van de studenten die dit jaar deelnamen aan de Cera Award is Tom De Groote (24). Hij studeert computerwetenschappen aan de KU Leuven en werkte met een team van negen studenten uit verschillende richtingen, onder de naam ViviGate. “Met ons product willen we het leven van mensen met dementie verbeteren”, vertelt Tom. Al moest hij toch even slikken, toen hij zijn opdracht kreeg. “Ik kende al verhalen over dementie uit mijn eigen familie en ik wist hoe slopend die ziekte kan zijn. Het leek me ook zeer moeilijk om met deze doelgroep te overleggen. Daarom wilden mijn medestudenten en ik ons goed engageren en uitgebreid kennismaken met de doelgroep.” Tom ging onder meer zwemmen met mensen met ouderdomsdementie en deed vrijwilligerswerk in een ontmoetingshuis voor mensen met jongdementie. Een eyeopener, zegt hij zelf. “Heel veel mensen zijn bang voor dementie, ze lopen ervan weg. Maar ik heb gezien hoe fijn het is om met deze patiënten samen te werken en hoe dankbaar ze zijn.”

“Het is niet de bedoeling dat studenten zich aan hun bureautje inbeelden hoe het moet zijn om te leven met dementie. Ze gaan meteen in interactie met de doelgroep.”

Door deze ervaringen en heel wat gesprekken met mantelzorgers konden Tom en zijn collega’s een belangrijk pijnpunt blootleggen. “Veel mensen met jongdementie wonen nog thuis met hun partner, maar ze zijn vaak angstig. Wanneer komt hun partner thuis van het werk? Wanneer komt hun volgende bezoek? Wat staat hen nog te wachten? Vaak durven ze niet naar buiten voor een wandeling, uit angst de tijd uit het oog te verliezen.”

Hiermee kon het ViviGate-team aan de slag: ze ontwikkelden een scherm met software, waarop het dagschema visueel weergegeven wordt en er ook ruimte is voor plotse veranderingen. Op dit moment zit het project nog in de prototypefase, maar als het van Tom en zijn collega’s afhangt, komt daar snel verandering in. “Ik maak dit jaar mijn masterproef over de ontwikkeling van ViviGate. En intussen zoeken we samen manieren om ons product op de markt te brengen.”

Meer dan technologie

ViviGate was bij de laureaten die kans maakten op een van de Cera Awards die recent uitgereikt werden. “We gingen op bezoek bij alle organisaties en studenten die hebben deelgenomen. De projecten werden ook voorgesteld aan een jury. Alle overtuigende projecten sleepten een award binnen”, vertelt Kristien Rombouts. “Het gaat niet om de beste technische kwaliteiten, maar wel om de creatieve, communicatieve en sociale vaardigheden van de studenten en om hun engagement. Ook technologiestudenten willen heel graag hun steentje bijdragen aan maatschappelijke verandering.” Dit jaar is er ook een nieuwigheid. “Vroeger kregen alleen de technische studenten erkenning, maar nu hebben we een cocreatie-award. Vaak zijn de teams interdisciplinair en dus verdienen ook studenten uit pakweg de richtingen Economie of Verpleegkunde het om in de bloemetjes te worden gezet.” En verder is er opnieuw de Senior Cera Award. “Daarvoor nomineren we een drietal professionals met een technisch-wetenschappelijke opleiding die binnen hun werk zoeken naar maatschappelijke impact.”

>> Zelf meedoen?

Op www.cera-award.be kan je zelf je innovatieve ideeën indienen. Wie weet gaan er binnenkort enkele nieuwe studenten mee aan de slag!