welzijn & zorg
Wat doet slachtofferonthaal?
22 februari: Europese Dag van het Slachtoffer
21.02.2019
Wat zijn de taken van een justitieassistent op de dienst Slachtofferonthaal? Karen Deckers van het Justitiehuis Tongeren begeleidt en informeert al meer dan tien jaar slachtoffers, en vertelt naar aanleiding van de Europese Dag van het Slachtoffer (22 februari) over wat haar job precies inhoudt.
Wat doet slachtofferonthaal?
“Justitieassistenten slachtofferonthaal vormen de brug tussen justitie en slachtoffers. Enerzijds staan we de procureur bij voor het uitwerken van het slachtofferbeleid op rechtbanken en parketten. Anderzijds staan we slachtoffers en nabestaanden bij tijdens de gerechtelijk procedure en dit vanaf de klachtneerlegging tot en met de strafuitvoering.”
“Slachtoffers en nabestaanden komen ongevraagd terecht in de wereld van justitie. Een wereld die mensen vaak niet kennen, met veel regels en een moeilijk jargon. Wij bieden mensen info. We leggen bijvoorbeeld uit wat het verschil is tussen een onderzoeksrechter en een procureur, hoe een procedure in elkaar zit, hoe een rechtbank werkt, welke rechten slachtoffers hebben, …”
“We kunnen slachtoffers ook info geven over het strafdossier, bijvoorbeeld over de inhoud van een deskundigenverslag of onderzoeksdaden. Slachtoffers begrijpen vaak niet dat ze niet automatisch geïnformeerd worden over nieuwe ontwikkelingen in hun dossier. Ze begrijpen ook niet dat ze de doodsoorzaak van hun dierbare niet onmiddellijk mogen weten. Dat is vaak heel frustrerend. Mensen hebben nood aan antwoorden, daarbij is een belangrijke taak voor ons weggelegd. Na overleg met en akkoord van de procureur mogen we het autopsieverslag inlezen en kunnen we slachtoffers dan toch al de doodsoorzaak meedelen.” “Justitieassistenten slachtofferonthaal vormen de brug tussen magistraten en slachtoffers”
“Naast informatie bieden we ook bijstand. We gaan bijvoorbeeld mee als mensen inzage krijgen in hun dossier, als ze stukken terugkrijgen of wanneer ze naar een zitting van de rechtbank gaan. Zelfs bij zittingen achter gesloten deuren mogen wij wel aanwezig zijn om de slachtoffers te ondersteunen op momenten dat iedereen de zittingszaal moet verlaten.”
“Daarnaast verwijzen we ook waar nodig naar de verzekering, een psycholoog, de advocatuur of de dienst Slachtofferhulp van de Centra Algemeen Welzijnswerk (CAW), die emotionele ondersteuning biedt. Vaak werken onze diensten met dezelfde slachtoffers, maar hebben we elk onze specifieke taak.”
Hoe komen slachtoffers bij jullie terecht?
“Mensen komen bij ons terecht op vraag van de magistraat die hun dossier behandelt. Bij verdachte overlijdens, zelfdoding, onrustwekkende verdwijningen, dodelijke verkeersongevallen of zedendossiers vraagt een magistraat tussenkomst van een justitieassistent. Het gebeurt ook dat slachtoffers zelf contact opnemen met slachtofferonthaal. Met toestemming van de magistraat staan we ook die mensen bij.”
“Slachtoffers worden door ons uitgenodigd per brief. Enkel bij moorddossiers gaan we op huisbezoek, omdat we merken dat we deze slachtoffers anders moeilijk bereiken. Dat doen we dan samen met de mensen van slachtofferhulp, die emotionele hulp bieden. Het staat mensen dan vrij om zich al dan niet door ons te laten bijstaan. Onze dienstverlening is gratis.”
“Het vaakst zien we nabestaanden van verdachte overlijdens en zelfdoding” “Afgelopen jaren kregen we in het justitiehuis van Tongeren elk jaar een 300-tal nieuwe dossiers bovenop de dossiers die nog doorliepen uit andere jaren. Het vaakst zien we slachtoffers of nabestaanden van verdachte overlijdens en zelfdoding.”
Welke vragen krijgen jullie?
“Dat is heel verschillend. Slachtoffers hebben vaak nood aan uitleg over hun procedure en hun rechten. Mensen vragen ook regelmatig wanneer ze spullen terugkrijgen die in beslag werden genomen voor het onderzoek, zoals hun gsm, kleren, … We krijgen ook dikwijls de vraag om mee te gaan naar een zitting in de rechtbank of bij de inzage van het dossier.”
“Dat maakt onze job heel boeiend. Elk dossier is anders, geen dag is hetzelfde. Daarom doe ik dit werk graag. Al zijn er soms ook moeilijke momenten. We worden wekelijks geconfronteerd met overlijdensdossiers met foto’s die op je netvlies blijven plakken. We bereiden de dossiers voor, lezen alle pv’s en deskundigenverslagen, we plakken foto’s af. Slachtoffers kiezen daarna zelf of ze de foto’s al dan niet willen zien. Soms worden we geconfronteerd met gruwel en dat blijft wel even hangen. Zoals in het proces van de seriemoordenaar Renaud Hardy. Gelukkig is ons team heel hecht: op zo’n momenten kunnen mijn collega’s en ik bij elkaar terecht.”
Doen jullie iets speciaals voor de Europese Dag van het Slachtoffer?
“Elk jaar voorzien we op die dag een gadget voor magistraten en onderzoekers, waar we in die week ook langsgaan. Dit jaar lieten we een box met memoblaadjes maken. Op die manier brengen we onze werking onder de aandacht en houden we onze contacten warm.“
“Justitieassistenten slachtofferonthaal vormen de brug tussen justitie en slachtoffers. Enerzijds staan we de procureur bij voor het uitwerken van het slachtofferbeleid op rechtbanken en parketten. Anderzijds staan we slachtoffers en nabestaanden bij tijdens de gerechtelijk procedure en dit vanaf de klachtneerlegging tot en met de strafuitvoering.”
“Slachtoffers en nabestaanden komen ongevraagd terecht in de wereld van justitie. Een wereld die mensen vaak niet kennen, met veel regels en een moeilijk jargon. Wij bieden mensen info. We leggen bijvoorbeeld uit wat het verschil is tussen een onderzoeksrechter en een procureur, hoe een procedure in elkaar zit, hoe een rechtbank werkt, welke rechten slachtoffers hebben, …”
“We kunnen slachtoffers ook info geven over het strafdossier, bijvoorbeeld over de inhoud van een deskundigenverslag of onderzoeksdaden. Slachtoffers begrijpen vaak niet dat ze niet automatisch geïnformeerd worden over nieuwe ontwikkelingen in hun dossier. Ze begrijpen ook niet dat ze de doodsoorzaak van hun dierbare niet onmiddellijk mogen weten. Dat is vaak heel frustrerend. Mensen hebben nood aan antwoorden, daarbij is een belangrijke taak voor ons weggelegd. Na overleg met en akkoord van de procureur mogen we het autopsieverslag inlezen en kunnen we slachtoffers dan toch al de doodsoorzaak meedelen.” “Justitieassistenten slachtofferonthaal vormen de brug tussen magistraten en slachtoffers”
“Naast informatie bieden we ook bijstand. We gaan bijvoorbeeld mee als mensen inzage krijgen in hun dossier, als ze stukken terugkrijgen of wanneer ze naar een zitting van de rechtbank gaan. Zelfs bij zittingen achter gesloten deuren mogen wij wel aanwezig zijn om de slachtoffers te ondersteunen op momenten dat iedereen de zittingszaal moet verlaten.”
“Daarnaast verwijzen we ook waar nodig naar de verzekering, een psycholoog, de advocatuur of de dienst Slachtofferhulp van de Centra Algemeen Welzijnswerk (CAW), die emotionele ondersteuning biedt. Vaak werken onze diensten met dezelfde slachtoffers, maar hebben we elk onze specifieke taak.”
Hoe komen slachtoffers bij jullie terecht?
“Mensen komen bij ons terecht op vraag van de magistraat die hun dossier behandelt. Bij verdachte overlijdens, zelfdoding, onrustwekkende verdwijningen, dodelijke verkeersongevallen of zedendossiers vraagt een magistraat tussenkomst van een justitieassistent. Het gebeurt ook dat slachtoffers zelf contact opnemen met slachtofferonthaal. Met toestemming van de magistraat staan we ook die mensen bij.”
“Slachtoffers worden door ons uitgenodigd per brief. Enkel bij moorddossiers gaan we op huisbezoek, omdat we merken dat we deze slachtoffers anders moeilijk bereiken. Dat doen we dan samen met de mensen van slachtofferhulp, die emotionele hulp bieden. Het staat mensen dan vrij om zich al dan niet door ons te laten bijstaan. Onze dienstverlening is gratis.”
“Het vaakst zien we nabestaanden van verdachte overlijdens en zelfdoding” “Afgelopen jaren kregen we in het justitiehuis van Tongeren elk jaar een 300-tal nieuwe dossiers bovenop de dossiers die nog doorliepen uit andere jaren. Het vaakst zien we slachtoffers of nabestaanden van verdachte overlijdens en zelfdoding.”
Welke vragen krijgen jullie?
“Dat is heel verschillend. Slachtoffers hebben vaak nood aan uitleg over hun procedure en hun rechten. Mensen vragen ook regelmatig wanneer ze spullen terugkrijgen die in beslag werden genomen voor het onderzoek, zoals hun gsm, kleren, … We krijgen ook dikwijls de vraag om mee te gaan naar een zitting in de rechtbank of bij de inzage van het dossier.”
“Dat maakt onze job heel boeiend. Elk dossier is anders, geen dag is hetzelfde. Daarom doe ik dit werk graag. Al zijn er soms ook moeilijke momenten. We worden wekelijks geconfronteerd met overlijdensdossiers met foto’s die op je netvlies blijven plakken. We bereiden de dossiers voor, lezen alle pv’s en deskundigenverslagen, we plakken foto’s af. Slachtoffers kiezen daarna zelf of ze de foto’s al dan niet willen zien. Soms worden we geconfronteerd met gruwel en dat blijft wel even hangen. Zoals in het proces van de seriemoordenaar Renaud Hardy. Gelukkig is ons team heel hecht: op zo’n momenten kunnen mijn collega’s en ik bij elkaar terecht.”
Doen jullie iets speciaals voor de Europese Dag van het Slachtoffer?
“Elk jaar voorzien we op die dag een gadget voor magistraten en onderzoekers, waar we in die week ook langsgaan. Dit jaar lieten we een box met memoblaadjes maken. Op die manier brengen we onze werking onder de aandacht en houden we onze contacten warm.“
| Hoe verwerk ik een ingrijpende gebeurtenis? Wat moet ik regelen? Hoe kan ik een klacht indienen? Waar kan ik terecht voor informatie en ondersteuning? Dit zijn maar een aantal van de vragen die slachtoffers van een misdrijf, een verkeersongeval, een ramp of een terreuraanslag zich kunnen stellen. Om hierop een antwoord te bieden, werd vorig jaar de website www.slachtofferzorg.be ontwikkeld. Deze website werd recent uitgebreid met een pagina rond slachtofferschap in het buitenland en verschillende pagina's waarop meer concrete informatie en ondersteuning rond een aantal feiten wordt geboden. |