welzijn & zorg

Meer transparantie in werking Zorginspectie

Inspectieverslagen woonzorgcentra voortaan online
25.03.2022
Foto's
Jan Locus

Vanaf 1 maart zijn de verslagen van inspecties in de Vlaamse woonzorgcentra terug te vinden via de website van Zorginspectie. Door de verslagen online te publiceren, zet Zorginspectie in op de transparantie van haar werking. Tom Wylin van Zorginspectie geeft meer uitleg.

De inspecteurs van Zorginspectie lichten elk Vlaams woonzorgcentrum door en maken een verslag van hun bevindingen. Wie benieuwd is naar de inspectieverslagen van een bepaald woonzorgcentrum, vindt de documenten vanaf 1 maart terug op de website van Zorginspectie. Een zoekmachine haalt documenten op uit een database met inspectieverslagen vanaf 1 oktober 2021. Niet alle inspectieverslagen zijn te vinden met die zoekmachine. In sommige verslagen staan gevoelige persoonsgegevens. Om de privacy te beschermen, worden deze documenten niet gedeeld. Ze zijn net als oudere verslagen wel beschikbaar op aanvraag.

“Om actieve openbaarheid te realiseren, is er een heel proces uitgetekend”, vertelt Tom Wylin van Zorginspectie. “Op vlak van het proces van de inspectie zelf wilden we een basisset van elementen opstellen die bij elke inspectie aan bod komen. Daarnaast hebben we inspectievragen die, afhankelijk van de situatie, aan het inspectiebezoek kunnen toegevoegd worden. Door alle woonzorgcentra op een gelijk aantal punten te beoordelen, wilden we meer uniformiteit brengen tussen de verschillende inspecteurs.”

“Ook werd kritisch bekeken welke elementen op een zo objectief mogelijke manier kunnen worden vastgesteld en is vastgelegd hoe deze elementen moeten worden beoordeeld. Dit was een volgende stap in een proces dat al jaren bezig is, waarbij we leidraden en werkvoorschriften ontwikkelen die de inspecteur handvatten biedt bij het uitvoeren van zijn of haar taken. De verdere verdieping van de bestaande instrumenten zorgt voor nog minder verschillen qua aanpak en beoordeling tussen de inspecteurs, en dus voor meer gelijkberechtiging van de voorzieningen”, legt Tom uit.

“Nieuw op vlak van kwaliteitsbewaking is dat de reacties die worden ingediend niet langer door de individuele inspecteur behandeld worden. Vanaf nu worden ze om de drie weken besproken tijdens een intern overleg waaraan alle inspecteurs deelnemen. Daar wordt beslist of het verslag aangepast wordt. Pas daarna wordt het verslag afgewerkt en als definitief verslag bezorgd aan de voorziening en aan Zorg en Gezondheid.”

Onafhankelijke inspectie

Alle Vlaamse woonzorgcentra vallen onder de verantwoordelijkheid van het Agentschap Zorg en Gezondheid. De inspectieverslagen van Zorginspectie spelen daarin een belangrijke rol. De inspecteurs van Zorginspectie doen onafhankelijk hun werk. Wanneer een verslag klaar is, krijgt het woonzorgcentrum de kans om er opmerkingen bij te geven. Daarna komt het document naar het Agentschap Zorg en Gezondheid. Zij volgen verbeterpunten op met het woonzorgcentrum en nemen maatregelen indien nodig.

Een van die mogelijke maatregelen is een voorziening onder ‘verhoogd toezicht’ plaatsen. Dat betekent dat een voorziening een officiële aanmaning heeft gekregen om ernstige tekorten in haar werking te verbeteren en met een grotere regelmaat inspecties over de vloer zal krijgen. Verhoogd toezicht is meteen ook een laatste waarschuwing voor een voorziening. Als er geen verbetering optreedt, dreigt een procedure tot sluiting. Het agentschap Zorg en Gezondheid zet vanaf 1 maart ook de lijst online van de voorzieningen die onder verhoogd toezicht staan. Het agentschap zal die lijst bijwerken telkens er voorzieningen bijkomen of afvallen.

Moeilijkheden

Het traject om de verslagen openbaar te maken, verliep niet zonder hindernissen. “We werkten projectmatig en lieten ons daarbij aanvankelijk ondersteunen door een externe partner. Dat was nodig omwille van de nood om iedereen, van hoog tot laag samen te brengen en in eenzelfde richting te doen werken. We mikten aanvankelijk op een traject van ongeveer 1 jaar: normaal zou actieve openbaarheid al eind maart 2020 van start gaan, maar de corona-epidemie stuurde alles in de war. Pas na anderhalf jaar was de werking voldoende genormaliseerd, zowel in de woonzorgcentra als bij de Zorginspectie, en konden we de draad weer oppikken. Hierdoor begint de publicatie van verslagen dus ongeveer twee jaar later dan gepland.”

“Daarnaast moesten we ook een aantal technische euvels overwinnen. Zo zitten we bijvoorbeeld bij de start van de publicatie nog midden in een overgangsproces tussen oude en nieuwe software. Hierdoor moeten we nu zowel vanuit de oude als vanuit de nieuwe software en bijhorende databanken inspectieverslagen halen. Bovendien moet die nieuwe software getest worden en dat heeft een impact op het aantal inspecteurs dat je op het veld kunt inzetten voor inspecties en op hun planning. Ik moet zeggen dat ik  de grote flexibiliteit en inzet van onze medewerkers tijdens deze periode enorm bewonder.”

>> Meer info over de openbaarheid van inspectieverslagen vind je op de website van Zorginspectie: www.departementwvg.be/zorginspectie.
>> De lijst met voorzieningen onder verhoogd toezicht is terug te vinden op https://www.zorg-en-gezondheid.be/kwaliteit-in-woonzorgcentra