welzijn & zorg

Gezinsenquête toont impact van corona

Pandemie beïnvloedde welbevinden in gezinnen

Veel ouders in Vlaanderen vinden het opvoeden van hun kinderen verrijkend en ervaren weinig problemen. Dat neemt niet weg dat een deel van hen wel moeilijkheden ziet opduiken en dat heel wat ouders vragen en zorgen hebben. Ze maken zich voornamelijk zorgen over de school- en studieresultaten, het emotioneel welbevinden van de kinderen en het gebruik van internet en sociale media. Dat blijkt uit nieuwe resultaten van de gezinsenquête, afgenomen bij meer dan 3.000 ouders in het voorjaar van 2021. 

“Kinderen opvoeden vraagt heel wat van ouders, daar twijfelt niemand aan. De maatregelen tijdens de coronaperiode betekenden voor veel ouders een nog grotere uitdaging. Tijdens de pandemie werden al stappen ondernomen om kinderen en ouders te ondersteunen. Zo werd er een laagdrempelig en preventief aanbod uitgebouwd voor ouders met opvoedingsvragen. Ook de uitbreiding en versterking van de OverKophuizen, de versterking van de hulplijnen en de ondersteuning van onze Huizen van het Kind zijn enkele voorbeelden. Maar we moeten waakzaam blijven voor het welzijn van onze kinderen en jongeren, ook na corona.” - Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Hilde Crevits  

De gezinsenquête werd afgenomen in het voorjaar van 2021, toen er nog verschillende maatregelen omwille van de coronapandemie van kracht waren. In vergelijking met resultaten uit de vorige gezinsenquête in 2016 rapporteren nu iets meer ouders emotionele problemen en meer hyperactiviteit bij de kinderen en zeggen ze vaker moeilijkheden bij hun kinderen te ervaren. 

22,9% van de ouders geeft aan dat ze kleine moeilijkheden bij hun kinderen ervaren op het gebied van emoties, concentratie, gedrag of het vermogen om met andere mensen op te schieten. 15% van de ouders zeggen dat ze duidelijke of ernstige moeilijkheden zien bij hun kind. Van deze laatste groep ouders zegt 10% dat dit een behoorlijke impact heeft op het leven van het kind. Het gaat hier vooral over emotionele problemen en problemen met prosociaal gedrag. 

Ouders ervaren in 2021 meer moeilijkheden bij hun kinderen dan in 2016 en schatten deze moeilijkheden ook ernstiger in. Dat iets meer dan 40% van de ouders bovendien aangeeft dat het minder goed gaat met het welbevinden van hun kinderen sinds maart 2020 laat vermoeden dat de coronapandemie wel degelijk een rol speelt. Deze bevinding sluit aan bij resultaten uit andere studies naar de gevolgen van de pandemie en de beperkende maatregelen voor het welzijn van kinderen. Aan de andere kant geeft 10% van de ouders net aan dat het net beter gaat met hun kinderen. 

Opvoeden is verrijkend, maar vraagt iets van ouders

Net als in 2016 geven heel veel ouders aan dat ze het verrijkend vinden om een kind op te voeden. Een deel van hen vermeldt hierbij wel dat het ten koste gaat van andere zaken. 33,5% van de respondenten zeggen dat ze door de kinderen minder tijd hebben om te doen wat ze graag doen.  Iets meer dan een vijfde van de respondenten (21,3%) geeft aan dat de kinderen de tijd met de partner beperken en dat het opvoeden van de kinderen voor spanningen in de relatie zorgt. 14,6% zegt dat het zorgen voor de kinderen de tijd met vrienden in de weg staat. 69,1% van de ouders geeft aan dat kinderen grootbrengen veel geld kost. De helft van de respondenten maakt zich zorgen over de toekomst van de kinderen. De gemiddelde scores verschillen amper van deze van 2016.

Ouderschap onderschat

Hoewel de meerderheid van de ouders de opvoeding niet echt als belastend ervaart en negen op de tien ouders vinden dat ze goed in staat zijn om voor hun kinderen te zorgen, geeft een derde aan dat het ouderschap moeilijker is dan gedacht en meldt een vierde van de ouders dat de opvoeding hen emotioneel of fysiek uitput.  

Vragen en zorgen over de opvoeding

7 op de 10 ouders zeggen dat ze vragen of zorgen hebben over het opvoeden van hun kinderen. Dat is bijna 10% meer ten opzichte van 2016. Ouders met kinderen tussen 6 en 12 jaar maken zich het vaakst zorgen. Dit gaat voornamelijk over thema’s als emotioneel welbevinden en het gedrag van de kinderen. School- en studieprestaties is over alle gezinnen heen het meest aangevinkte onderwerp van vragen of zorgen. Dit is ook het meest genoemde onderwerp waarover ouders in de toekomst advies, steun of hulp zouden willen krijgen. 

Samenwerken in de opvoeding

Uit de gezinsenquête blijkt verder dat ouders prima kunnen samenwerken in de opvoeding van de kinderen. Mannen beoordelen het samen opvoeden met de huidige partner daarbij positiever dan vrouwen. Tevredenheid met de partnerrelatie gaat vaak samen met positieve samenwerking in de opvoeding. Gevoelens van isolatie en de hierboven vermelde kost verbonden aan de opvoeding van de kinderen, hebben een (beperkte) negatieve invloed op de samenwerkingsrelatie in de opvoeding. Ook probleemgedrag bij het kind gaat samen met een minder kwaliteitsvolle samenwerking als ouders. 

Ex-partners die nog contact hebben met elkaar, beoordelen de samenwerkingsrelatie met de ex-partner eerder positief. Er is dus een grote groep ouders die er goed in slaagt om bij het opvoeden van de kinderen samen te werken met de ex-partner. Dit neemt niet weg dat een deel van de ex-partners met een kind, niet meer met elkaar communiceert. Dit kwam aan bod in de eerder gepubliceerde resultaten.

Over de gezinsenquête

De Vlaamse overheid wil met de gezinsenquête in kaart brengen hoe gezinnen in Vlaanderen het gezinsleven ervaren, wat ze daarbij moeilijk vinden, wat ze nodig hebben en wat ze belangrijk vinden in een goed gezinsbeleid. De komende maanden zullen meer resultaten van de tweede gezinsenquête gepubliceerd worden. Zo volgen nog rapporten over de ‘Combinatie gezin, zorg en werk’.

 

De gepubliceerde rapporten zijn terug te vinden op www.gezinsenquête.be .