“In zorg en welzijn maak je het verschil met kleine dingen”

Was het voor de hand liggend om de campagne uit te breiden van zorg naar welzijn? “Ja, eigenlijk wel. De personeelsproblemen liggen in die sector in dezelfde lijn, en de oplossingen ook. Welzijn is een veelomvattende sector, maar het klopt dat de strategie om verpleegkundigen aan te trekken verruimd kan worden naar andere sectoren”, vertelt Candice De Windt. Met de Careēr-campagne hoopt ze een STEM-effect te creëren in het onderwijs. “Daar droom ik inderdaad van. Een zorgopleiding geeft je zoveel mogelijkheden. Je kan er zoveel kanten mee uit. Ik wil dat domein zichtbaar maken”, zegt ze enthousiast.

Onbekend is onbemind

Is het dan een kwestie van onbekend is onbemind? “Ik ben er inderdaad van overtuigd dat de beeldvorming niet altijd helemaal juist is. De zorg haalt vaak op een negatieve manier het nieuws. Bijvoorbeeld als er incidenten zijn in de kinderopvang of in woonzorgcentra. En er wordt vooral gepraat over het aantal werkuren dat je moet kloppen voor weinig geld. Dat beeld willen we counteren.”

“Aan de verloning is de laatste jaren al stevig gewerkt”, legt Candice uit. “Zeker bij verpleegkundigen zit dat nu al redelijk goed. Wisselende shifts zorgen bij velen net voor meer mogelijkheden in de gezinsplanning, velen kunnen dat niet meer missen. Met zelfroostering spreek je met collega’s af wie welke shift neemt. Ik vind die flexibiliteit een troef, het is niet alleen maar kommer en kwel.”

Professionaliseren en specialiseren

De carrièremogelijkheden krijgen volgens Candice ook te weinig aandacht. “Op welk niveau je ook start, je kan altijd verder professionaliseren of specialiseren. Er is altijd groei mogelijk, terwijl veel mensen denken dat het om een vlakke loopbaan gaat. Je kan het laten afhangen van je goesting en je passie, of van wat er op dat moment in je leven bij je past.”

In veel zorg- en welzijnsorganisaties heerst er een hoge werkdruk. Wat is het geheim van organisaties die geen personeelstekort hebben? “Volgens mij zijn dat organisaties die heel goed weten wat zij zijn en waar zij voor staan. Het volstaat niet om te zeggen: bij ons staat de bewoner of de patiënt centraal. Maak dat ook concreet en straal het uit naar de buitenwereld.”

Volgens Candice kan ook elke zorgverlener zelf ambassadeur zijn en fierheid over zijn of haar job uitstralen. “Ik vraag me soms af hoe het komt dat mensen niet trotser willen verkondigen dat ze kozen voor een opleiding tot verpleegkundige of maatschappelijk werker. Misschien omdat je als reactie krijgt: ocharme, dat ga je toch niet doen zeker? Een waarheidsgetrouw beeld is uiteraard belangrijk. Verpleegkunde is niet elke dag rozengeur en maneschijn, maar welke job is dat wel?”

Innovatieve zorgorganisatie

Candice ziet met een andere taakverdeling kansen om de werkdruk te verlagen. “Nog al te vaak zie ik verpleegkundigen rondlopen met maaltijden. Of ze brengen stalen naar een labo brengen, terwijl een logistiek assistent dat prima kan doen. Verpleegkundigen zeggen dat ze die taken ook wel eens graag doen. Dat is onze valkuil: wij zijn doeners. En als we het zelf doen, weten we dat het goed gedaan is. Maar bij administratie en standaard bloedprikken mogen we gerust wat meer hulp aanvaarden van andere profielen.”

Focus op wonen en leven

“We moeten ook wat minder focussen op ‘zorg’ en wat meer op een aangename leef- en woonomgeving. Zorg neemt vaak maar een uur van een hele dag in beslag. Betrek je bewoners ook bij de dagelijkse dingen. Laat hen mee was vouwen of de onthaalbalie bemannen. Dat geeft mensen opnieuw kracht. En waarom schakelen we niet vaker familie en mantelzorgers in? Vaak willen ze dat zelf, maar mogen ze niet helpen. Ze hebben die zorg al jaren gegeven en plots moet een vreemde het overnemen? Een extra paar handen en een bewoner die vertrouwen heeft: ik zie alleen maar voordelen.”

Dromen van een alles-in-één-centrum

Is het een oplossing om zorgverleners uit het buitenland naar hier te halen? “Het kan een stukje van de puzzel zijn”, denkt Candice. “Maar het is een complex kluwen met veel betrokkenen en overheden. Ik droom van één loket waar mensen vanuit het buitenland met hun diploma kunnen aankloppen en te horen krijgen wat hun mogelijkheden zijn. Met een assessment-center eraan gekoppeld om te testen wat de competenties zijn. En niet alleen voor mensen uit het buitenland, maar ook voor wie twintig jaar geleden de zorgstudies is gestart, maar het diploma niet heeft gehaald. Je kan er taaltesten afnemen en een inburgeringstraject starten. Een centrum waar we alle bestaande opleidingstrajecten bundelen. We mogen dromen.”

De kleine dingen

De zorgambassadeur giet op dit moment haar passie voor de zorg ook in een boek: 100 redenen om verpleegkundige te worden, te zijn en te blijven. “Het is doorspekt met mooie getuigenissen over de meest beklijvende momenten in de carrières van zorgverleners. Zo stond iemand helemaal alleen, volledig ingepakt, naast een stervende op de corona-afdeling. Anderen waren getuige van de geboorte van een baby bij een verslaafde mama, of bij een mama die een jarenlang fertiliteitstraject achter de rug had. Maar de handelingen om bloed af te nemen kwamen nooit ter sprake in die getuigenissen. Je maakt dus duidelijk het verschil met de kleine dingen. Die maken de zorg mooi.” 

>>  Ben jij klaar voor het betere werk? Kijk op www.care-er.be

>> Candice De Windt, 100 redenen om verpleegkundige te worden, te zijn en te blijven, Lannoo, 2023, 200 p. ISBN 9789401493499. €25,99