Niet elke pedofiel is een dader

Uit internationaal onderzoek blijkt dat ongeveer 1% van de mannelijke bevolking zich aangetrokken voelt tot kinderen. Dat betekent dat ongeveer 44.000 Belgische volwassen mannen pedofiele gevoelens zouden ervaren. “Het merendeel van die mannen wil echter nooit overgaan tot misbruik”, zegt Minne De Boeck van het Universitair Forensisch Centrum. “Die mensen worstelen met hun gevoelens en beseffen vaak dat ze hun seksuele interesse op geen enkele manier mogen en kunnen beleven. Wij willen hen helpen door te luisteren. Eventueel verwijzen we hen door naar gespecialiseerde hulp. Met Stop it Now! zetten we in op preventie. We willen seksueel misbruik voorkomen.” 
Meer dan één oproep per dag 
De hulplijn bestaat in ons land sinds 19 mei 2017. “Van mei tot december 2017 werd Stop it Now! 310 keer gecontacteerd”, zegt Minne. “Dat is gemiddeld meer dan één keer per dag. Mensen contacteren ons het vaakst via e-mail, in 40% van de gevallen worden we gebeld. Stop it Now! garandeert anonimiteit, maar niet iedereen wil altijd anoniem blijven. Soms mailen mensen ons met naam en toenaam. Het is vooral belangrijk dat mensen vertrouwen krijgen in de hulp die Stop it Now! biedt.” 
“Ongeveer 60% van de mensen die ons contacteren, maakt zich zorgen over zichzelf”, gaat Minne verder. “Ze willen praten over hun gevoelens of zoeken hulp. In 20% van de gevallen worden we gecontacteerd door professionals, of door vrienden of familie die zich zorgen maken over iemand in hun omgeving. We krijgen ook veel algemene vragen over pedofilie en kindermisbruik.” 
“Vorig jaar werden we door zes vrouwen gecontacteerd die zich zorgen maakten om hun eigen seksuele gevoelens”, zegt Minne. “Volgens wetenschappelijke cijfers wordt kindermisbruik in 1 op de 20 gevallen gepleegd door vrouwen. Toch blijft dat misbruik vaak onder de radar. We weten ook niet veel over pedofilie bij vrouwen. Het is dus opmerkelijk dat er toch een aantal vrouwen de weg vindt naar de hulplijn.”  
39 mensen doorverwezen voor hulp 
“In 2017 verwezen we 39 personen door naar behandelcentra voor seksueel afwijkend gedrag. Stop it Now! verwijst enkel door: mensen kiezen zelf of ze effectief de stap naar therapie of begeleiding zetten. Lang niet elke pedofiel moet doorverwezen worden”, zegt Minne. “Voor een aantal mensen is het perfect mogelijk om met pedofiele gevoelens te leven zonder over te gaan tot seksueel misbruik. Soms hebben ze ook iemand in hun eigen omgeving waarmee ze erover kunnen praten. Een sociaal netwerk om op terug te vallen is in zo’n situatie heel belangrijk.” 
“Onze medewerkers zijn gebonden aan het beroepsgeheim, net zoals elke andere hulpverlener”, zegt Minne. “Dat betekent dat we enkel misdrijven kunnen melden aan het parket als er ernstige vermoedens zijn dat er een kind in gevaar is. Afgelopen jaar hebben we één noodsituatie gemeld aan het parket.” 
Kleinere stap naar hulp 
De drie hulpverleners die de telefoonlijn van Stop it Now! bemannen hebben expertise in het bespreken van pedofilie en seksueel misbruik. Ze zijn ook opgeleid voor laagdrempelige hulpverlening via telefoon en e-mail en ze volgden een opleiding suïcidepreventie. “Mensen met pedofiele gevoelens ervaren vaak depressieve klachten”, zegt Minne. “Ze lijden onder hun gevoelens, schamen zich, zijn angstig dat hun verlangens zouden uitkomen en voelen zich geïsoleerd. Een gevoel van hopeloosheid vergroot de kans op risicogedrag, dus preventie is bij deze mensen heel zinvol. Vaak is de stap naar hulpverleninggroot. Wij willen die drempel verlagen.” 
Minne De Boeck evalueert het eerste jaar van Stop it Now! alvast positief. “Bij de start hadden we geen idee of onze doelgroep, die heel moeilijk te bereiken is, de weg naar ons zou vinden. De cijfers van vorig jaar liggen boven de verwachtingen. Elke stap naar hulp vermindert het risico op kindermisbruik. Dat maakt Stop it Now! de moeite waard.” 
“Niet elke pedofiel is een dader. Voor een aantal mensen is het perfect mogelijk om met pedofiele gevoelens te leven zonder over te gaan tot kindermisbruik.” “Vaak is de stap naar hulpverlening groot. Wij willen de stap naar gepaste hulp verkleinen.” 
Getuigenis 
Frederik* nam contact op met Stop It Now! en vond op die manier professionele hulp. Voor Weliswaar wil hij anoniem getuigen: “Toen ik voor het eerst over Stop It Now! hoorde in de media, wist ik al dat ik vroeg of laat contact zou opnemen. Ik besefte heel goed dat ik hulp nodig had, maar het is niet evident om naar buiten te stappen met iets waar een enorm taboe op rust. De stap naar hulp maakt alles heel concreet en echt, terwijl ik mijn probleem het liefst ver wegstopte.” 
“Rond mijn zestiende merkte ik dat de leeftijd van de jongens waar ik op viel niet mee opschoof met mijn eigen leeftijd. Ik was me bewust van wat er aan de hand was en ik lag daar ’s nachts ook echt van wakker. Geen haar op mijn hoofd dat eraan dacht om er met iemand over te praten. Ik hield mijn gevoelens goed verborgen. Maar dat was ontzettend zwaar. Nu weet ik dat ik erover moet praten om de last te verlichten. Het werd steeds minder leefbaar.” 
“Ik schaam me dood voor een deel van mezelf waar ik niet voor heb gekozen. De maatschappij ziet me als een zieke paria. En ik blijf me eenzaam voelen, ook al zijn er nu verschillende mensen waarbij ik terechtkan. Ik dacht altijd dat mensen me zouden laten vallen als ze ook dat stukje van mij zouden kennen. Dat wantrouwen dooft maar heel langzaam uit.” 
“De eerste die ik in vertrouwen nam, was mijn partner. Ik vertelde het hem met een heel klein hartje. Dat zorgde zeker in het begin voor spanningen, en het is nog steeds niet gemakkelijk, maar hij probeert me te steunen waar hij kan.” 
“Onlangs vertelde ik het ook aan mijn ouders, de ouders van mijn partner en enkele vrienden. Dat was voor mij een grote, maar noodzakelijke stap. De reacties waren begripvoller dan ik verwachtte. Het valt me op dat vooral ikzelf nog moet wennen aan het idee dat ‘mijn geheim’ geen geheim meer is. Ik krijg nu professionele ondersteuning en heb daarbuiten geen nood om erover te praten. Het feit dat bepaalde mensen rondom mij op de hoogte zijn, maakt het al veel draaglijker.” 
“Stop It Now! heeft mij enorm geholpen. Het was de beste beslissing die ik kon nemen. Ik raad iedereen die met kleine of grote vragen zit aan om contact op te nemen. Ik maakte me eerst grote zorgen over mijn anonimiteit, ook al wist ik dat de medewerkers van de hulplijn gebonden zijn aan beroepsgeheim. Na een paar mails voelde ik me zeker genoeg om mijn verhaal te doen.” 
“De medewerker met wie ik een vast contact had, oordeelde niet. Hij probeerde raad te geven en zelfs na tientallen lange mails van mijn kant bleef hij geduldig en professioneel. Het maakte heel wat los bij mij, maar hij gaf me voldoende ruimte. Ik voelde me veilig. Uiteindelijk kreeg ik gegevens van mensen die me professionele hulp konden bieden. Opnieuw een grote stap, deze keer niet langer anoniem en vanop afstand, maar ik ben blij dat ik de stap heb gezet.” 
*Frederik is een schuilnaam 
Stop it Now! ontstond 25 jaar geleden in de VS. Ook in Duitsland, Ierland, Groot-Brittannië en Nederland bestaat er al langer een preventieve hulplijn. De Nederlandse hulplijn wordt ongeveer 60 keer per maand gecontacteerd. Stop it Now! ontvangt subsidies van Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen. Ook het fonds Gerald Futter, beheerd door de Koning Boudewijnstichting, financiert het project in Vlaanderen. Stop it Now! Vlaanderen is een initiatief van het Universitair Forensisch Centrum (UFC) en I.T.E.R., een ambulant behandelcentrum voor preventie, begeleiding en behandeling van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Je kan Stop it Now! contacteren via vragen@stopitnow.be of 0800 200 50. De hulplijn is vertrouwelijk, anoniem en gratis.