Morrelen aan het parkinsonbrein
Bijsluiter
Marleen Finoulst is hoofdredacteur van Bodytalk en blogt voor Weliswaar over gezondheidskwesties.
Jean kampt al 20 jaar met de ziekte van Parkinson. Wat ooit begon met een bevende rechterhand tijdens een badminton-wedstrijd op zijn vijftigste, evolueerde geleidelijk naar twee hevig bevende handen, stijve gewrichten, een schuifelende gang en toenemende depressiviteit. Oorzaak van al dat leed is het afsterven van hersencellen die dopamine aanmaken, het kenmerk van de aandoening die voor het eerst beschreven werd door de Engelse huisarts James Parkinson. Nu neemt Jean al vele jaren levodopa, het medicijn dat parkinsonverschijnselen onderdrukt. Als voormalig sporter blijft hij wel verbeten oefenen, want een goede conditie remt het voortschrijden van de hersenziekte af. De voorbije jaren hield nordic walking hem op de been, de stokken geven daarbij extra steun. Maar de laatste tijd wilde het niet meer lukken. De bevingen en blokkades werden te hinderlijk.
Jean bleek in aanmerking te komen voor diepe hersenstimulatie, een neurochirurgische ingreep, waarbij elektroden in het brein geïmplanteerd worden en aan een pulsgenerator gekoppeld worden die onder het sleutelbeen wordt ingeplant. De ingreep kan spectaculaire resultaten hebben, maar ook ernstige nevenwerkingen, zoals een hersenbloeding of –infectie, al zijn die zeldzaam. Voor Jean was het een moeilijke beslissing, waarover hij lang nadacht en vele gesprekken voerde met zijn vrouw. Uiteindelijk heeft hij de stap gezet, maar het was met een klein hartje. Gelukkig mocht Jeans vrouw erbij zijn tijdens de ingreep, die in totaal zeven uur duurde. Bange uren waarin Jean niet in slaap gedaan werd, omdat hij tijdens de ingreep zou moeten meewerken. Zijn hoofd werd in een kader vastgeschroefd, want de minste beweging kan de ingreep doen mislukken. Vervolgens werd een scan gemaakt en berekend op welke plaats in de hersenen de elektroden zouden worden aangebracht. De hoofdhuid werd plaatselijk verdoofd en er werden gaatjes in de schedel geboord waarlangs de elektroden voorzichtig naar binnen schuiven. Dat laatste doet geen pijn, want hersenen zijn niet pijngevoelig. Zodra een elektrode op de berekende plaats zat, werd Jean gevraagd bepaalde bewegingen uit te voeren, terwijl elektrische prikkeltjes werden gegenereerd. Afhankelijk van zijn reactie werden deze versterkt of verzwakt tot het gewenste effect bereikt was. Jean kreeg in totaal zes elektroden ingeplant en voelde zich nadien compleet uitgeput. Hij sliep twee dagen en twee nachten aan een stuk. De effecten zijn zeer spectaculair: het beven is zo goed als verdwenen en Jean heeft zijn bewegingen veel beter onder controle. De diepe hersenstimulatie heeft zijn leven drastisch veranderd.