kinderen & jongeren
Kind en Gezin lanceert een campagne over opvoedstress voor ouders met jonge kinderen
2.02.2024
Op vrijdag 2 februari lanceert Kind en Gezin een grote sensibiliseringscampagne rond opvoedstress. Die werd ontwikkeld in samenwerking met het Vlaams Expertisecentrum voor Kindermishandeling en stress-experten. De campagne richt zich tot ouders met jonge kinderen en breder tot alle ouders én iedereen die mee kan zorgen voor wat extra zuurstof. De nieuwe website opvoedstress.be bundelt alle informatie en tips. Gezicht van de campagne is Kapitein Winokio. Met een wervelend lied geeft hij taal aan opvoedstress en de nood aan zuurstof.
Een nieuwe baby, een pittige peuter, een zieke kleuter, een boze tiener, … het heeft soms een enorme impact op een gezin. Ouders hebben veel dingen te doen en draaiend te houden. Er ligt veel druk op hun schouders. Werken, gezond eten aan je kroost voorschotelen, sporten, zorgen dat je kinderen mee blijven op school, dat ze hobby’s hebben. Ze groeien als kool maar die kleren en schoenen groeien niet mee, je moet goed op de centen letten, … moet moet moet. En door sociale media lijkt het wel eens dat iedereen alle tijd en energie heeft om perfect te zijn…
"Ouderschap is uitdagend. En jonge kinderen uiten hun gevoelens of noden non-verbaal. Het vraag tijd om die 'taal' als ouder te leren kennen. Alles is 'nu' voor hen. Laat staan dat ze begrip kunnen hebben voor de emoties of noden van hun ouders. Dat maakt hen zo leuk maar soms ook zo vermoeiend. Met onze campagne willen we uitdrukkelijk erkenning geven aan ouders, zeker in die cruciale eerste 1000 dagen wanneer kinderen het meest kwetsbaar zijn. We moeten ouders zeker dan goed ondersteunen en omringen om zo te voorkomen dat stress escaleert en kinderen kwetst." Bruno Vanobbergen, administrateur-generaal Opgroeien
Ambitie
Kind en Gezin wil met deze campagne elke ouder een hart onder de riem steken. Tegelijk is het belangrijk om ouders inzicht te geven in opvoedstress, zodat ze bij zichzelf of anderen herkennen wanneer de stress teveel wordt. Concrete tips helpen om te weten wat je kan doen wanneer je als ouder veel stress ervaart en wat kan helpen voorkomen dat stress escaleert.
“Je kan stress vergelijken met een elastiekje: als je niet tot het uiterste gaat en op tijd ontspant, is er niets aan de hand. Maar als je het elastiekje oprekt tot het bijna knapt, kun je in de problemen komen.” Prof. dr. Marie-Anne Vanderhasselt, psycholoog en expert in stress en emotieregulatie UGent
Heel wat gezinnen hebben weinig netwerk of steun en ontmoeten soms pas andere ouders met jonge kinderen via de kleuterschool. Elke ouder kan in een kwetsbaar moment komen of langer dan gezond onder stress staan. Kind en Gezin richt zich daarom ook naar de omgeving van een gezin. Wie ziet dat een ouder het lastig heeft, kan met een klein gebaar, een luisterend oor, een helpende hand, … vaak een wereld van verschil maken.
"Zorgen voor kinderen is zorgen voor elke volwassene om hen heen." Dr. Binu Singh, kinder- en jeugdpsychiater en expert in stress bij baby's
Het 4-4-4 lied trekt de aandacht en verbindt
Met het 4-4-4 lied zorgt Kapitein Winokio voor herkenning en verbinding. Het lied is een afwisseling tussen strofes die een salvo zijn van woorden als symbool voor de hectiek die soms de adem beneemt. Het refrein is traag en verwoordt dat moment van even op adem komen. De cijfers zijn een makkelijk te onthouden manier om in vier tellen traag en diep in te ademen, vier tellen lang de adem vast te houden en dan weer in vier tellen uit te ademen.
Groen oranje rood
Door ‘kleur’ te geven aan opvoedstress wil Kind en Gezin ouders bewust maken van hun stressniveau. Want ook al hoort stress bij het leven, inzicht in je eigen stressniveau, helpt voorkomen dat stress escaleert.
• Zit je er ‘groen’ bij? Dan is alles ok en heb je de energie om je rol als ouder te combineren met de andere rollen.
• Voel je spanning in je borstkas, bijt je vaak op je tanden, hoor je dat je de stem verheft, vaker neen zegt dan ja? Voel je je boos of reageer je vaker kortaf? Dan zit je in de ‘oranje’ zone. Dan is het opletten, je bewust worden dat ‘rood’ dichtbij is en dat je dus snel iets moet doen om ervoor te zorgen dat het niet rood wordt voor je ogen. Het is dan belangrijk om te weten wat jou dan wat energie geeft of rust brengt.
• Sta je in het 'rood'? Zorg dat je kind veilig is en ga meteen naar buiten of naar een aparte plek om op adem te halen en stoom af te laten. Even huilen kan helpen om wat druk weg te nemen.
“Merk je op dat een ouder in je buurt in het rood zit en daardoor niet meer helder kan nadenken? Wees dan een luisterend oor en erken dat het een hele uitdaging is. Toon dat je écht wil luisteren, en er écht wil zijn. Gehoord en gezien worden kan een ouder weer wat ademruimte geven om te kalmeren.” Saskia Malcorps, psycholoog en onderzoeker, KULeuven
Kleur geven aan opvoedstress
"Kinderen opvoeden kan soms veel vragen van ouders. Met deze campagne willen we het bewustzijn rond opvoedstress vergroten en het gesprek erover openen. Het is heel normaal om af en toe het bos door de bomen niet meer te zien. Met eenvoudige tips willen we ouders op weg helpen. Soms kunnen kleine gebaren een groot verschil betekenen. Zo kunnen ook mensen van buiten het gezin een belangrijke rol spelen en een gezin wat meer zuurstof geven." Hilde Crevits, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
"Ik vind dat Kind en Gezin een sterke keuze gemaakt heeft om alle aandacht te richten op het aanpakken van opvoedstress. Tegelijk is er de realiteit van het ‘bredere plaatje’. Opgroeien heeft een goed zicht op àlle gezinnen in Vlaanderen en Brussel. Zij zijn betrokken bij heel veel gezinnen, ook die met grote financiële of andere zorgen. Eén kind op acht groeit in Vlaanderen op in kansarmoede. Deze gezinnen moeten overleven. Daar is grote, ‘rode’ stress vaak non-stop en allesoverheersend aanwezig. Wij moeten als samenleving nog beter zorgen voor deze gezinnen. Want àlle kinderen zijn de toekomst. Alle kinderen hebben recht op ouders die er voor hen kunnen zijn, recht op een plekje in de kinderopvang, recht op een goeie school, recht om samen met hun ouders te ontspannen, recht om krachtig en met vertrouwen open te bloeien. Het is dus belangrijk om als samenleving héél goed te Zorgen voor Mama (en papa) zodat élk kind kansrijk kan opgroeien." Kapitein Winokio
Meer info: www.opvoedstress.be