Ingenieus in het woonzorgcentrum
In het Leuvense woonzorgcentrum Edouard Remy worden binnenkort de eerste kamers onder handen genomen. Ze krijgen sensoren voor een onderzoeksproject om valdetectie en -preventie te onderzoeken. We spraken met enkele projectmedewerkers en bewoners over deze ontwikkelingen.
Het is de eerste keer dat ingenieurs en een woonzorgcentrum zo nauw samenwerken aan een onderzoek in België. Het is zelfs een primeur te noemen, want enkel in de Verenigde Staten was er al eerder zo'n voorbeeld te vinden.
An Mondelaers werkt voor InnovAGE. Zij is innovatieconsulent in de ouderenzorg en werkt voor de Stad Leuven. “InnovAGE is een van de zorgproeftuinen van Vlaanderen. Wij bieden een test- en experimenteerruimte aan om producten en ideeën te testen bij de eindgebruiker. We brengen de vele werelden dichter bij elkaar: het technische gedeelte, het ingenieur gedeelte en de zorg.”
“Dat is een van de redenen waarom dit soort onderzoek nog zo weinig op het terrein gevoerd is. De werelden liggen heel ver van elkaar. We kennen elkaar niet en de financiële en tijdsdruk voor onderzoekers en bedrijven ligt er hoog”, weet Greet Baldewijns. Zij doet haar doctoraat aan de KULeuven, Stadius en Advise. Ze is een van de ingenieurs die binnenkort haar tijd zal doorbrengen in het grote labo, namelijk het woonzorgcentrum. “We ontwikkelen technologie voor ouderen. Het probleem is dat deze producten maar zelden op de markt komen. Dat komt omdat er te weinig getest wordt. Stel, we werken aan valdetectie, dan kunnen we testen doen in een labo-omgeving waar we medewerkers laten vallen. Achteraf blijkt dan dat ouderen op een andere manier vallen dan gezonde, jonge personen. De technologie blijkt dan toch niet zo goed te werken als tijdens de testfase werd aangenomen. Om dat op te lossen zijn we naar InnovAGE en OCMW Leuven gestapt met de vraag of we konden samenwerken met alle mensen die bij ouderenzorg betrokken zijn. Natuurlijk wilden we de ouderen zelf betrekken in het proces om zo een beter product te krijgen. InnovAGE heeft het in handen genomen met steun van de provincie Vlaams-Brabant. Bij OCMW Leuven en Eduard Remy waren ze heel enthousiast om mee te werken.”
Mensen warm maken
“Voor de start van het project hebben we co-creatiesessies georganiseerd. Eerst met zorgpersoneel om te kijken wat voor hen de drempels zijn voor de implementatie van zo’n project. Waar zijn ze bang voor? Waar hebben ze nog vragen bij? In een tweede sessie doorliepen we hetzelfde proces met bewoners en familie”, zegt An.
Marijs Meul is maatschappelijk werkster bij OCMW Leuven en aanspreekpunt voor het project. “Ik praat steeds eerst met de bewoners om te kijken wie geïnteresseerd is. Ik kan ze al wat basisinformatie geven.”
“Marijs is met mij komen praten over het onderzoek”, zegt Mia Capella (95). “Ik woon hier nog niet lang. Ik was thuis gevallen en heb gelukkig niet lang op hulp moeten wachten. Het moet verschrikkelijk zijn als je ergens ligt en niemand je kan horen. Als ik mensen hiermee kan helpen, doe ik graag mee.” “Niet alle bewoners komen in aanmerking voor het project. Er zijn drie verschillende onderzoeken waar we andere zaken verwachten van de deelnemers. We willen het valrisico van ouderen continu inschatten, met als doel maatregelen te treffen om het risico onder controle te brengen. Daarnaast onderzoeken we een aantal bestaande systemen voor valdetectie. Je kan niet elk risico uitschakelen, dus wat kunnen we doen om zo snel mogelijk op te merken dat iemand gevallen is? Ten derde willen we via sensoren het risico op ondervoeding inschatten”, zegt Greet.
Technologie in huis
Marijs: “De eerste sensoren worden binnenkort geplaatst. Het is voor ons van groot belang dat de oudere goed kan inschatten wat de gevolgen en de bedoeling van het onderzoek zijn. In de testfase zullen er beelden zichtbaar zijn voor de onderzoekers. De bewoners moeten dus goed beseffen dat ze gefilmd worden.”
“We voorzien een knop zodat het systeem even kan afgezet worden bij verzorging of momenten waarop de bewoner liever niet gefilmd wordt”, zegt Greet.
Marijs: “De meeste bewoners zitten niet erg met het privacyvraagstuk. Ze willen graag deelnemen aan het onderzoek omdat ze erkennen dat het een veelvoorkomend probleem is dat wordt onderzocht.”
Palmyre Vanderweyen (98) is een van de proefpersonen die sensoren in de kamer krijgen. “Liever vandaag dan morgen, het gaat om de veiligheid van ons allemaal. Ik wil er zelfs in de badkamer, ik doe daar toch niets wat niet gezien mag worden en het is vaak in de badkamer dat mensen onwel worden.”
Greet: “Bij valdetectie zijn al producten voor op de markt. Daar hopen we te kunnen zeggen waar aanpassingen nodig zijn. Over valrisico is er al wel wat onderzoek gedaan. We zijn op zoek naar welke info we aan de verpleegkundigen moet meegeven. Het onderzoek naar ondervoeding is heel nieuw. We onderzoeken welke sensoren het beste worden gedragen door ouderen. Het eigenlijke doel is in de verschillende cases stappen vooruit te zetten, zodat er uiteindelijk een goed getest product tot bij de mensen geraakt die het nodig hebben.”
Het project in Edouard Remy loopt nog tot de zomer van 2016. Meer info vind je in deze publicatie over het project.