welzijn & zorg
De sociale functie van sociaal werk
Psychiatrische zorg in de thuissituatie
Mensen met psychiatrische klachten leven vaak gewoon thuis en krijgen hulp in hun directe omgeving. De huisarts, verpleegkundigen, sociaal werkers en mantelzorgers bieden een netwerk en ondersteunen de persoon. Anne Dehullu is sociaal werker en sinds kort is ze projectcoördinator van Lila, een project dat huist bij de deelwerking zuid van CGG Brussel en hulpverleners coacht in hun omgang met psychiatrische problemen.
“Sociaal werk betekent voor mij in de eerste plaats nabij zijn”, steekt Anne meteen van wal. “Niet enkel bij emotionele problemen, maar ook voor praktische hulp en ondersteuning. Elke dienst in het sociaal werk is tegenwoordig heel doelgroepgericht en heeft een bepaalde aanpak. Heel goed om sterk te worden in een bepaald deelaspect, maar het is jammer dat iedereen heel erg ‘op zijn lijn’ werkt. Mijn droom voor het sociaal werk is de lijnen door elkaar laten vloeien.”
Is er meer kruisbestuiving nodig?
“Een beroepsvereniging zou voor erkenning en slagkracht kunnen zorgen. Onze gezamenlijke stem vanuit het sociaal werk mag zeker gehoord worden op beleidsvlak. Meer overleg en de komende sociaalwerkconferentie kan daar zeker toe bijdragen. Een ander issue voor debat op de conferentie is zeker de vervaging van het sociaal werk.”
Vroeger werd de sociaal werker wel eens omschreven als het manusje van alles.
“Dat was net wat me toen zo aantrok in de job. Er zijn, nabij zijn voor iedereen die het nodig heeft, ongeacht de doelgroep.”
De idealist
Een sociaal werker moet geloven in de zaak?
“Er zijn veel cliënten die er even niet meer in geloven, op dat moment moet jij er wel staan. Uiteraard zijn realistische doelen en verwachtingen heel erg nodig om niet gefrustreerd te raken. Kleine doorbraakjes zijn soms voldoende, zoals een vertrouwensband opbouwen. Door aanklampend te werken kan je heel wat bereiken. Tijd en middelen kunnen helpen, maar zijn niet noodzakelijk voor verandering en mogen geen excuus zijn om niet naar iemand toe te stappen.”
Er heersen nog heel wat taboes als het gaat over psychiatrische problemen, ook bij hulpverleners?
“De eerste lijn heeft wat angst over psychiatrische problemen. Je hoort wel eens dat het te moeilijk zou zijn om mee om te gaan. Terwijl net die nabijheid van die hulpverleners een grote hulp kan zijn, eventueel in het doorverwijzen of gewoon om een luisterend oor bieden. Hulpverleners maken een belangrijk deel uit van de context die mensen kan ondersteunen als het wat moeilijker gaat.”
Sensibiliseren en kaderen
Om die psychiatrische hulp goed te kunnen aanbieden biedt je met Lila indirecte zorg aan.
“We sensibiliseren hulpverleners en mantelzorgers. We geven info en advies over psychiatrische klachten om mensen gevoeliger te maken voor de problematiek zodat ze signalen kunnen kaderen en indien nodig gerichter kunnen doorverwijzen. We organiseren overleg met de patiënt en zijn netwerk of we verzorgen een coaching met de eerstelijnshulpverleners. De meeste vragen die we krijgen gaan dan over het afbakenen van grenzen, wat kan en wat niet?”
Daarnaast bieden jullie ook directe zorg?
"Vaak is het de huisarts, CAW of een thuiszorgdienst die naar ons doorverwijst voor psychologische begeleiding aan huis. We begeleiden de persoon met psychiatrische klachten om een netwerk uit te bouwen en om toe te zien op de continuïteit van de zorg. Zo worden opnames vermeden of zo kort mogelijk gehouden. Door een sterk netwerk rond de cliënt, kan hij of zij thuis blijven wonen en zo geholpen worden”, zegt Anne.