welzijn & zorg

Bert

34 jaar vrijwilliger bij de Zelfmoordlijn
9.09.2016
Foto's
Delphine Lebon/zelfmoordlijn

Je mag Bert gerust - respectvol - een oude rot in het vak noemen. Al 34 jaar bemant hij regelmatig de telefoon bij de Zelfmoordlijn 1813. Wat ooit begon als een kans om eens iets terug te doen, bleek al snel een onmisbare factor in zijn leven.

Berts verhaal begint bij een leeg hoofd: “Een uur voor ik aan een wacht bij de Zelfmoordlijn begin, probeer ik mijn hoofd leeg te maken. Mijn persoonlijke beslommeringen doen er de komende vier uur even niet toe. Ik zet ze opzij en zet mijn leven even stop om plaats te maken voor dat van de mogelijke bellers. Ik merk dat net dat me helpt om open te staan voor het verhaal van anderen.”

“Anonieme gesprekken helpen me voeling te houden met de innerlijke wereld van de maatschappij”

“Buiten mijn partner weet niemand dat ik dit vrijwilligerswerk doe. Dat is ook een van de redenen waarom ik ermee ben begonnen. Ik wil iets terugdoen, maar hoef daarvoor niets in de plaats, geen schouderklopjes of erkenning. Wist ik veel wat voor levenslessen ik nog zou mogen leren.”

De anonieme gesprekken helpen hem voeling te houden met de innerlijke wereld van de maatschappij. “Veel mensen gedragen zich anders dan ze zich voelen”, vertelt Bert. “Anderen zijn zich niet bewust van wat er in veel mensen omgaat. Zelf werd ik er een rijper en rijker mens door.”

Zelfzorg

Bert was zich op voorhand niet bewust van hoeveel een gesprek kan betekenen voor iemand in crisis. “Bellers met zelfmoordgedachten spelen geen komedie. Ze zijn oprecht en sparen ons niet. Maar wanneer ze zeggen dat je ze echt geholpen hebt met een gesprek en ze hun dankbaarheid uitspreken mag je geloven dat het gemeend is. Op dat moment voel je de energie naar je toe stromen.”

Luisteren is nochtans zwaar werk, vindt Bert. “De menselijke problemen hebben een niet te onderschatten effect en soms moet je wel eens iets kwijt. Je krijgt veel miserie op je schouders en moet er dan ook zelf mee kunnen omgaan. Op die momenten is het belangrijk dat je bij je partner of bij je collega’s terechtkan. Wij vallen vaak op elkaar terug binnen de organisatie. Bij de Zelfmoordlijn vind je een warme, hechte en steunende groep mensen. Dat is in al die jaren nooit veranderd. Er bestaat een innerlijke band die hartverwarmend is. Dat maakt dat dit werk al zo’n lange tijd onmisbaar is in mijn leven.”

"Om bij de Zelfmoordlijn te werken als vrijwilliger moet je wel stevig in je schoenen staan", weet Bert. "Je moet actief kunnen luisteren en goed horen wat mensen zeggen. Je moet de bal kunnen terugkaatsen en vragen wat mensen exact bedoelen. Zo schep je een vertrouwensband. Het is niet iedereen gegeven. Ook mensen die eraan beginnen met de beste bedoelingen en goede ingesteldheid, heb ik met zichzelf in de knoop zien raken. Daarom is het van groot belang dat het Centrum ter Preventie van Zelfdoding, de organisatie achter de Zelfmoordlijn een warme organisatie is waar mensen op voorhand voor gescreend worden. Opgeleid en blijvend ondersteund worden door vorming en collega’s is van groot belang.”

Het grootste verschil: een lichtpuntje

“Machteloosheid komt voor, maar dat is zeldzaam. En dat is maar goed ook. Want als wij ons als hulpverleners machteloos voelen, hoeveel kunnen we dan nog betekenen voor de beller? Wij zijn juist degenen die kracht en energie hebben om te helpen op dat moment. We moeten die machteloosheid vermijden door iets op gang te brengen in elk gesprek”, legt Bert uit.

“Soms sta ik ervan versteld hoeveel we in één gesprek hebben klaargespeeld. Vaak is de zelfmoordgedachte niet helemaal weg, maar we bereiken wel iets. Wanneer de situatie echt moeilijk is en de beller ziet geen lichtpuntje, is het natuurlijk belangrijk om dat te erkennen en je in te leven in de situatie. Maar dat wil niet zeggen dat je mag stoppen met zoeken. We vragen dan vaak waar die beller tot nu toe de kracht heeft gehaald om te blijven volhouden. Op de duur zie je in zo’n gesprek ook openingen en dat maakt het verschil.”

“We proberen iets op gang te brengen in elk gesprek”

“Een wandeling na elke wachtdienst, dat is mijn ritueel. Tijdens die wandeling denk ik nog wel even na over de gesprekken, dingen die ik anders had kunnen aanpakken. Op de terugweg laat ik de meeste oproepen los en stap ik tegelijk terug mijn eigen leven in. Het snel loslaten van de persoonlijke verhalen is waarschijnlijk de reden waarom ik het al zo lang heb volgehouden. Al zijn er een paar dingen die je nooit vergeet: gesprekken die heel intens zijn, waar de afloop soms kantje boord is of het feit dat je iemands leven letterlijk hebt gered. Dan spring je een gat in de lucht. Precies die oproepen staan me jaren later nog scherp voor de geest.”

 

Bert is een schuilnaam om de anonimiteit van de vrijwilliger te waarborgen. Heb je interesse gekregen om vrijwilliger bij de Zelfmoordlijn 1813 te worden? Laat het weten via dit aanmeldingsformulier of vind meer info op www.preventiezelfdoding.be/#vrijwilligers

Voor wie met vragen zit over zelfdoding kan gratis en anoniem terecht op het nummer 1813 en via www.zelfmoord1813.be